HAMIRA NA MADHARA YAKE KWA KINYWA NA KOO

Leo hii tunaangalia maradhi ya fangasi aina ya hamira (yeast) yanayoshambulia kinywa na koo ambayo kwa kitaalam ,oral candidiasis. 

Utando wa kinywa (Oral Candidiasis)

Utando huu wa kinywa ni maradhi yanayosababishwa na fangasi aina ya hamira ambao hushambulia eneo la ndani la kinywa na koo la kumezea chakula.

Fangasi hawa hushambulia kinywa na koo kwa hali ya kawaida na huwa na makazi yao kwenye maeneo haya pamoja na sehemu mbalimbali katika mfumo wa mmeng`enyo wa chakula na pia hupatikana kwenye ngozi.

Kinga ya mwili wa binadamu pamoja na vimelea vinavyokaa mwilini aina ya bakteria huzuia fangasi hawa wasiongezeke kiasi cha kugeuka na kuanza kushambulia maeneo hayo ya koo na kinywa.

Hata hivyo, inapotokea uwiano huu wa kinga ya mwili na bakteria kushindwa kuzuia ongezeko la fangasi, basi fangasi hao huongezeka na kuwa wengi na hapo ndipo husababisha utando ambao huonekana kwenye kinywa na hata koo la chakula la mgonjwa.

Sababu za maradhi

Idadi kubwa  ya fangasi aina ya kandida (candida) katika maeneo ya kinywa na koo husababisha utando huu.

Jinsi na nani hushambuliwa

Maradhi haya ni kawaida kuonekana kwa watoto wachanga. Maradhi haya yanatokea zaidi kwa watoto wachanga kutokana na hali ya kutokuwa na uwiano sahihi kati ya kinga ya mwili wa mtoto, aina ya bakteria pamoja na fangasi hawa wanoitwa kandida.

Maradhi haya pia huweza kutokea kwa watu wazima na mara zote hutokea baada ya kutokea mabadiliko yaliyosababisha kuvurugika kwa uwiano kati ya kinga ya mwili, bakteria walioko kwenye eneo la kinywa na koo pamoja na vimelea vinavyosababisha utando huu, yaani kandida.

Viashiria hatarishi

Viashiria hatarishi vinavyomweka mtu kwenye hatari ya kupata maradhi haya vinafanana kabisa na sababu zinazomfanya mtu kupata maradhi haya.

Maradhi haya kwa kawaida kama nilivyoeleza hushambulia watoto wachanga, inapotokea yakatokea kwa mtu mzima basi mara nyingi lazima kuwe kuna viashiria hatarishi kama vifuatavyo:

-Watu wenye upungufu wa kinga kwa sababu yoyote ile wako kwenye hatari ya kupata maradhi haya. Mfano, watu wenye maradhi ya muda mrefu kama saratani, kisukari na yale yanayosababisha kinga kushuka kama Upungufu wa Kinga Mwilini (Ukimwi).

-Wanawake wajawazito (Ujauzito huweza kusababisha kinga kushuka)

-Watu wanaokunywa dawa kwa muda mrefu, hususan dawa za antibaiotiki, dawa za kutibu saratani na dawa za maradhi mengine ya muda mrefu.

-Sonona na msongo wa mawazo wa muda mrefu (hushusha kinga pia)

Je, maradhi haya huambukiza?

Maradhi haya si ya kuambukiza ingawa mtoto mchanga mwenye maradhi haya huweza kusambaza maradhi kwenda kwenye titi la mama kwa njia ya kugusa moja kwa moja wakati wa kunyonya.